Πώς οι αρχιτέκτονες διδάσκουν τον αυτοέλεγχο και το διαλογισμό

Η επιστήμη που μελετά τον εγκέφαλο, χρησιμοποιείται σε διάφορους τομείς της ανθρώπινης ζωής , όπως η ιατρική και το μάρκετινκ.  Η γνώση όμως για τον εγκέφαλο, είναι πολύ σημαντικές και για κάποιους ειδικούς, τους οποίους το έργο εκ πρώτης ματιάς δεν φαίνεται να συνδέεται καθόλου με το αντικείμενο. Πώς μπορεί λοιπόν η νευροβιολογία να βοηθήσει στην αρχιτεκτονική; Γιατί οι αρχιτέκτονες ενδιαφέρθηκαν γι' αυτήν την επιστήμη; 

Η αρχιτεκτονική μπορεί να οδηγήσει σε κατάσταση διαλογισμού.

Πρόσφατες μελέτες (τέτοιες μελέτες γίνονταν και προ δεκαετίες)  που διεξήχθησαν σε πανεπιστήμια στις ΗΠΑ, επιβεβαιώνουν πως η αρχιτεκτονική κτιρίων ενός συγκεκριμένου τύπου μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο σε βαθύ στοχασμό, ακόμα και σε διαλογισμό (δες αυτό). Οι επιστήμονες αποφάσισαν να μάθουν πώς ο εγκέφαλός μας αντιδρά όχι σε συνηθισμένες καθημερινές οικοδομές, αλλά συγκεκριμένα σε κτιριακές κατασκευές που συνδέονται με την πνευματική μας ζωή, για παράδειγμα μουσεία και εκκλησίες. Σχημάτισαν 2 ομοιογενείς ομάδες από δεξιόχειρες λευκούς άνδρες, οι οποίοι ποτέ πριν δεν είχαν ασχοληθεί με διαλογισμό, και τους υποχρέωσαν να δουν μια σειρά από φωτογραφίες με διάφορα κτίρια, ενώ παράλληλα οι ειδικοί τους έκαναν μαγνητική τομογραφία. Οι φωτογραφίες ήταν χωρισμένες σε δύο κατηγορίες: 6 φωτογραφίες έδειχναν συνηθισμένα κτίρια όπως σπίτια και σχολεία, ενώ οι άλλες 6 αρχιτεκτονικά αριστουργήματα όπως ο καθεδρικός ναός της Σαρτρ, το παρεκκλήσι Notre Dame du Haut του Le Corbusier και το κτίριο του ινστιτούτου Salk, το οποίο σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Louis Kahn. 

Διαπιστώθηκε, πως όταν τα μέλη των ομάδων έβλεπαν τα ιστορικά αυτά έργα, μειώθηκε σε λίγο βαθμό η δραστηριότητα των περιοχών το προμετωπιαίου φλοιού του εγκεφάλου, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τον αυτοέλεγχο, αποτέλεσμα το οποίο παρατηρείται σε αυτούς που επιδίδονται σε διαλογισμό. Την ίδια ώρα, τα μέλη των ομάδων αισθάνθηκαν ένα αίσθημα γαλήνης και η προσοχή τους κατέστει δυνατότερη.  

Η εργασία της μνήμης εξαρτάται από τον χώρο.

Ο χαρακτήρας του χώρου, ο οποίος μας περιβάλλει, επηρεάζει τις διεργασίες που λαμβάνουν μέρος στον εγκέφαλό μας. Στον ιππόκαμπο, ο οποίος είναι υπεύθυνος για το σχηματισμό αναμνήσεων, υπάρχουν οι νευρώνες οι οποίοι αντιδρούν σε ερεθίσματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και τη θέση του ανθρώπου μέσα σ' αυτό. Αρχίζουν να ενεργούν όταν για παράδειγμα όταν γυρίζουμε το κεφάλι αλλού, όταν σταματούμε μπροστά σε ένα εμπόδιο, όταν αλλάζουμε ταχύτητα κίνησης ή όταν επιστρέφουμε σε ένα σημείο στο βρισκόμασταν. Σύμφωνα με την νευροβιολόγο Jill Lёytgeb αυτοί οι νευρώνες μας βοηθούν να φτιάξουμε την εικόνα του χώρου στον οποίο βρισκόμαστε, και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι όλες μας οι αισθήσεις ενεργοποιούνται από χαρακτηριστικά στοιχεία της αρχιτεκτονικής: το φως, ο ήχος, η υφή της επιφάνειας, καθώς και κατά πόσο ο χώρος αυτός είναι οικείος για εμάς. Λόγω αυτών των στοιχείων, οι διεργασίες μοντελοποίησης του γύρω μας χώρου, που μια από αυτές είναι και ο σχηματισμός της μακροχρόνιας μνήμης, δουλεύουν με διαφορετικούς τρόπους (δες εδώ).

Η αρχιτεκτονική βοηθά ηλικιωμένους και αρρώστους.

Περισσότερο από το 80% των πληροφοριών που δεχόμαστε για τον χώρο που μας περιβάλλει, εξαρτάται από την όραση. Εκτός από αυτό, η όραση μας βοηθά στην αντίληψη και όλων των άλλων αισθήσεων: για παράδειγμα, μπορούμε να καθορίσουμε πιο εύκολα την πηγή του ήχου με τα μάτια ανοιχτά. Ωστόσο, η όραση επιδεινώνεται με την ηλικία. Από τα λόγια του νευροβιολόγου David Salmon, η αρχιτεκτονική μπορεί να βοηθήσει τους ηλικιωμένους να προσανατολίζονται καλύτερα στο χώρο με τη χρήση τεχνικών όπως η συμμετρία, ή με τη δημιοργία σημείων στο χώρο, πάνω στα οποία η όραση αυτόματα να επικεντρώνεται και τα οποία θα καθοδηγούν και θα προσανατολίζουν. Το ίδιο ισχύει και για άτομα με διαταραγμένη λειτουργεία του εγκεφάλου. Οι ασθενείς με Αλτσχάιμερ δύσκολα μπορούν να προσδιορίσουν τη σημασία και το σκοπό απλών πραγμάτων, όταν αυτά φαίνονται διαφορετικά. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο άτομο μπορεί να αντιμετωπίσει δυσκολία στο να ανοίξει μια πόρτα, όταν το χερούλι δεν μοιάζει μ αυτό που έχει συνηθίσει. Οι αρχιτέκτονες έχουν χρέος να λαμβάνουν υπόψη τέτοιου είδους λεπτομέρειες κατά το σχεδιασμό νοσοκομείων και γηροκομείων, έτσι ώστε τα άτομα που τα χρησιμοποιούν να νιώθουν ασφάλεια και σιγουριά, συμβάλλοντας έτσι ,ακόμη και οι χώροι τέτοιων εγκαταστάσεων, στην θεραπεία και την διαμονή.

Το Νόμπελ ιατρικής και φυσιολογίας κέρδισε ομάδα επιστημόνων, η οποία μελέτησε τους εξαγωνικούς grid-νευρώνες ,οι οποίοι μοιάζουν με τους ''νευρώνες χώρου'' που βρίσκονται στον ιππόκαμπο, αλλά η λειτουργία τους είναι διαφορετική. Σε αυτούς τους νευρώνες σαμπώς και σχεδιάζεται ένας χάρτης μιας περιοχής, και τα σήματά τους είναι υπεύθυνα για την αξιολόγηση της απόστασης και της κατεύθυνσης της κίνησης. Στην ακαδημία νευροβιολογίας αμέσως σημειώθηκε η σημασία αυτής της ανακάλυψης για την Πολεοδομία και γενικότερα για την Αρχιτεκτονική.